European Parliament adopts five new laws to reduce EU emissions
Locations
On 18 April 2023, the European Parliament adopted five laws from the Fit for 55 package, the package of policy proposals announced by the European Commission in July 2021.
The objective of Fit for 55 package is to reduce the EU's net greenhouse gas emissions by at least 55% by 2030, compared to 1990 levels. This is a part of the broader European Green Deal, which aims to make the EU carbon-neutral by 2050.
The European Parliament adopted the following legislative proposals:
(i) reforming the EU Emissions Trading System ("EU-ETS");
(ii) introducing the Carbon Border Adjustment Mechanism ("CBAM");
(iii) establishing the Social Climate Fund;
(iv) revision of the ETS Aviation Directive; and
(v) an amendment of the MRV shipping Regulation.
The legislative proposals must still be officially approved by the Council of the European Union before they come into force. These regulations are discussed below.
EU Emissions Trading System
The European Parliament has approved proposed reforms to the EU-ETS. Under this system, national governments allocate emission allowances to companies with a maximum permitted greenhouse gas emission.
The Fit for 55 package accelerates the envisaged reduction of emissions. By 2030, greenhouse gas emissions in ETS sectors must have decreased by 62% compared to 2005 levels. As a result, free emission allowances for companies will be phased out from 2026 to 2034.
From 2034 onwards, all allowances may only be must be purchased from a competent authority, such as the Dutch Emissions Authority (Nederlandse Emissieautoriteit).
The EU-ETS currently covers around 10,000 installations, mainly in energy-intensive industries and the electricity generation sector, which together are responsible for about 40% of greenhouse gas emissions in the EU.
The Fit for 55 package also introduces new rules for specific sectors. The European Parliament has agreed to the ETS II for road transport and the construction sector from 2027, and for the first time, emissions from shipping will be incorporated into the EU-ETS. Initially, the EU-ETS will cover most large vessels, with others, including offshore ships, being included later. Non-CO2 emissions will be regulated from 2024 and included in the EU-ETS from 2026.
Carbon Border Adjustment Mechanism
The European Parliament also approved the CBAM, a tax on imported products with high CO2 emissions. Initially, CBAM will encompass various products within some of the most carbon-intensive sectors prone to "carbon leakage", such as iron and steel (including certain downstream items like nuts and bolts), cement, fertilisers, aluminium, electricity, and hydrogen (added due to its primary production with coal in non-EU countries).
Conversely, the regulation prescribes that it should not apply to certain products where no meaningful emissions occur during production, such as scrap metal, ferro-alloys and certain other fertilisers.
The CBAM will be introduced gradually from 2026 to 2034. This will occur at the same pace as the phasing out of free emission allowances under the EU-ETS.
Social Climate Fund
The European Parliament has approved the proposal to establish the Social Climate Fund. This fund, with a budget of €86.7 billion, will support vulnerable households, small businesses, and transport users against energy – and mobility poverty.
The fund provides direct income support and finances long-term investments in sustainable construction and mobility. Funding will be provided by the EU budget, using part of the revenue from the new emissions trading scheme for the construction sector and part of the revenue from road transport.
Revision of the ETS Aviation Directive
The aviation sector will undergo a phase-out of free emission allowances, with full auctioning starting in 2026. A quota of 20 million allowances will be set aside until the end of 2030 to facilitate the shift from fossil fuels. The EU-ETS will regulate intra-European flights, while the Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation will apply to extra-European flights from 2022 to 2027.
Measures to increase transparency and monitoring of emissions, especially non-CO2 effects, are to be implemented, and based on these findings, mitigation strategies will be proposed by 2028.
Decentralised relevance
The CO2 targets are important for decentralised governments, as they contribute to the required emission reductions, for example by granting environmental permits for wind and solar parks.
At the same time, decentralised governments may face price increases for products such as cement and steel as a result of the tightened ETS and the introduction of CBAM.
The approval of the laws from the Fit for 55 package by the European Parliament underscores the EU's ambition to significantly reduce greenhouse gas emissions.
All legislative texts approved by the European Parliament must now be formally adopted by the Council of the European Union. These will then be published in the Official Journal of the European Union and enter into force 20 days later.
Dutch
Op 18 april 2023 heeft het Europees Parlement wetten uit het Fit for 55-pakket goedgekeurd. De Europese Commissie heeft eerder verschillende wetsvoorstellen ingediend met als doel de Europese broeikasgasuitstoot in 2030 met 55% te verminderen ten opzichte van 1990.
Het Europees Parlement heeft vijf wetsvoorstellen aangenomen:
(i) hervorming van het EU-emissiehandelssysteem ("EU-ETS");
(ii) invoering van het koolstofgrenscorrectiemechanisme ("CBAM");
(iii) oprichting van het Sociaal Klimaatfonds;
(iv) herziening van de ETC Aviation Directive; en
(v) een wijziging van de MRV Shipping Regulation.
De wetsvoorstellen moeten nog officieel worden goedgekeurd door de Europese Raad alvorens ze van kracht worden.
EU-emissiehandelssysteem
Het Europees Parlement heeft de voorgestelde wijzigingen van het EU-ETS goedgekeurd. In dit systeem, waar nationale overheden emissierechten toekennen aan bedrijven met een maximaal toegestane uitstoot van broeikasgassen, worden de regels strenger.
In 2030 moet de uitstoot van broeikasgassen in ETS-sectoren met 62% zijn afgenomen ten opzichte van het niveau in 2005. Hierdoor zullen de gratis emissierechten voor bedrijven tussen 2026 en 2034 geleidelijk worden afgebouwd.
Vanaf 2034 dienen alle rechten te worden aangeschaft bij een bevoegde instantie, zoals de Nederlandse Emissieautoriteit.
Op dit moment omvat het EU-ETS ongeveer 10.000 installaties uit energie-intensieve industrieën en de elektriciteitssector, die gezamenlijk verantwoordelijk zijn voor circa 40% van de broeikasgasemissies in de EU.
Het Fit for 55-pakket introduceert ook nieuwe regels voor specifieke sectoren. Zo heeft het Europees Parlement ingestemd met het ETS II voor wegvervoer en bouwsector vanaf 2027, en voor het eerst zullen emissies van de scheepvaart worden opgenomen in het EU-ETS. In eerste instantie zal het EU-ETS de meeste grote schepen dekken, met andere, waaronder offshore schepen, die later worden opgenomen. Niet-CO2-emissies zullen vanaf 2024 worden gereguleerd en vanaf 2026 in het EU-ETS worden opgenomen
Koolstofgrenscorrectiemechanisme
Het Parlement heeft ook het CBAM goedgekeurd, een belasting op geïmporteerde producten met een hoge CO2-uitstoot. In eerste instantie zal de CBAM betrekking hebben op verschillende specifieke producten binnen enkele van de meest koolstofintensieve sectoren die gevoelig zijn voor "koolstoflekken": ijzer en staal (inclusief bepaalde afgeleide producten zoals moeren en bouten), cement, meststoffen, aluminium, elektriciteit en waterstof (onlangs toegevoegd vanwege de primaire productie ervan met behulp van steenkool in niet-EU-landen).
Omgekeerd schrijft de verordening voor dat deze niet van toepassing mag zijn op bepaalde producten waar bij de productie geen betekenisvolle emissies ontstaan, zoals schroot, ferrolegeringen en bepaalde meststoffen.
De CBAM zal geleidelijk worden ingevoerd van 2026 tot 2034. Dit zal in hetzelfde tempo gebeuren als de geleidelijke afschaffing van gratis emissierechten in het kader van de EU-ETS. Dit mechanisme stimuleert bedrijven buiten de EU om duurzamer te produceren en beschermt Europese bedrijven tegen oneerlijke concurrentie door het EU-ETS.
Sociaal Klimaatfonds
Het Europees Parlement heeft het voorstel voor het oprichten van het Sociaal Klimaatfonds goedgekeurd. Dit fonds, met een budget van €86,7 miljard, zal kwetsbare huishoudens, kleine ondernemingen en vervoersgebruikers ondersteunen tegen energie- en mobiliteitsarmoede.
Het fonds biedt directe inkomenssteun en financiert langetermijninvesteringen in duurzame bouw en mobiliteit. Dit fonds zal uit de EU-begroting worden gefinancierd aan de hand van een deel van de inkomsten van het nieuwe emissiehandelssysteem voor de bouwsector en een deel van de inkomsten uit het wegvervoer.
Herziening van de ETS Aviation Directive
De luchtvaartsector zal een uitfasering van gratis emissierechten ondergaan, met volledige veiling vanaf 2026. Een quotum van 20 miljoen rechten wordt gereserveerd tot eind 2030 om de overgang van fossiele brandstoffen te vergemakkelijken. Het EU-ETS zal intra-Europese vluchten reguleren, terwijl het Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation van toepassing zal zijn op extra-Europese vluchten van 2022 tot 2027.
Er worden maatregelen geïmplementeerd om de transparantie en monitoring van emissies, met name niet-CO2-effecten, te verhogen en op basis van deze bevindingen zullen tegen 2028 mitigatiestrategieën worden voorgesteld.
Decentrale relevantie
De CO2-doelstellingen zijn van belang voor decentrale overheden, aangezien zij een bijdrage leveren aan de vereiste emissieverminderingen door bijvoorbeeld omgevingsvergunningen te verlenen voor wind- en zonneparken. Tegelijkertijd moeten zij zich voorbereiden op de mogelijke economische gevolgen van deze veranderingen, zoals prijsstijgingen van bepaalde materialen.
De goedkeuring van de wetten uit het Fit for 55-pakket door het Europees Parlement benadrukt de ambitie van de EU om de uitstoot van broeikasgassen aanzienlijk te verminderen.
Alle wetgevingsteksten die door het Europees Parlement zijn goedgekeurd, moeten nu nog formeel worden goedgekeurd door de Raad van de Europese Unie. Vervolgens worden ze in het Publicatieblad van de Europese Unie gepubliceerd en treden ze 20 dagen later in werking.