Locations
Background
Recently, the court in Noord-Nederland submitted preliminary questions to the Dutch Supreme Court about the mutual joint and several obligation and the profit principle.
The case in question concerns a group of companies, in which a company called BRE bought a piece of land with the aim of having its sister company, called De Buurtzuster, provide care to elderly people at this location.
To purchase the land, Rabobank had provided a loan in the name of BRE for this purchase, whereby all companies belonging to the group had jointly and severally committed themselves to repaying that loan. In 2018, De Buurtzuster filed for bankruptcy.
The trustee subsequently argues that he still has a claim against BRE since, according to the trustee, De Buurtzuster has repaid more than the debt owed to it, in the mutual relationship with BRE In doing so, he argues that these were property financings that BRE entered into, so BRE is also liable to pay them off.
However, BRE argues that De Buurtzuster, in its relationship with BRE, is liable for half of the debts BRE incurred for the property, because De Buurtzuster benefited from the financings. After all, it could only carry out the care for the elderly people from this location.
Preliminary questions
The questions put by the court to the Dutch Supreme Court relate to an important aspect of the liability issue in group relations, namely the determination of the mutual joint and several obligation.
The court asks whether it is relevant for the mutual joint and several obligation whether the other (sister) company directly or indirectly benefited from the loan or credit. In addition, it asks whether direct or indirect benefit is a circumstance relevant to the answer to the question who, in the mutual relationship of the companies, used the loan or credit, or to whose disposal the loan or credit was.
The further questions raised by the court concern the importance of various circumstances that may be relevant to the question of the extent to which there is a direct or indirect benefit.
The preliminary questions relate to the mutual contribution obligation of joint and several debtors as included in Article 6:10 of the Dutch Civil Code.
According this article, the joint and several debtor must contribute to the debt and to the costs for the part of the debt that concerns him in his mutual relationship with the other joint and several debtors.
According to the Supreme Court, no general rules can be given in this regard. Everyone's obligation to contribute will depend on what they have expressly or tacitly agreed upon. In addition, principles of unjust enrichment may also play a role. However, if none of the indicated circumstances provide a definitive answer, an obligation to contribute for equal parts can also be an appropriate solution.
The Supreme Court first refers back to its earlier judgment: Janssen q.q./JVS Management. Here, it was considered that if no obligation for a mutual contribution have been agreed within a group or if these do not offer any solace, it must be examined who is incurring the debt, as well as who has used the loan or credit, or at whose disposal the loan or credit has come.
In addition, the other relevant circumstances of the case must also be taken into account.
The Supreme Court considers that when answering the question to whom the loan/debt relates to, the fact that the other (sister) company has directly or indirectly benefited from the loan or credit may be significant.
Regarding the questions relating to the importance of various circumstances that may be relevant to the question to which extend there is direct or indirect profit, the Supreme Court answers that all these circumstances of the case may be involved in the judicial assessment.
It is for the court to determine what meaning and what weight should be attached to those facts and circumstances.
In practice
We have seen that the Supreme Court has provided a number of points of reference for determining the level of everyone's obligation to contribute.
The most important point of reference is and remains the contractual agreement between the jointly and severally liable companies. In practice, it is advisable to pay attention to this and to reflect on this issue when the agreement is concluded.
This agreement will be the first starting point in determining the legal relationship between the parties.
Dutch
ANTWOORD OP DE PREJUDICIËLE VRAGEN AAN DE HOGE RAAD OVER ONDERLINGE DRAAGPLICHT EN HET PROFIJTBEGINSEL BIJ CONCERNFINANCIERINGEN
Terugblik
Kortgeleden heeft de Rechtbank Noord-Holland prejudiciële vragen gesteld aan de Hoge Raad over de draagplichtverdeling bij concernfinancieringen en het profijtbeginsel. De zaak die voorlag aan de rechtbank ging over een concern, waarbij een onderneming genaamd BRE een stuk grond had gekocht met het doel dat haar zusteronderneming, genaamd De Buurtzuster, op deze locatie zorg zou verlenen aan ouderen. Rabobank had voor deze aanschaf een lening verstrekt op naam van BRE, waarbij alle tot het concern behorende ondernemingen zich hoofdelijk hadden verbonden tot terugbetaling van die lening. In 2018 gaat de Buurtzuster failliet. Volgens de curator heeft De Buurtzuster een vordering op BRE aangezien zij meer zou hebben afgelost dan de schuld die haar in het onderlinge verband met BRE aangaat. De curator stelt daarbij dat het ging om vastgoedfinancieringen die BRE aangingen, zodat BRE ook draagplichtig is voor de aflossing ervan. BRE stelt daartegenover dat De Buurtzuster in haar verhouding tot BRE draagplichtig is voor de helft van de schulden die BRE is aangegaan, omdat De Buurtzuster heeft geprofiteerd van de financieringen.
Prejudiciële vragen
De vragen die de rechtbank aan de Hoge Raad heeft gesteld, zien op een belangrijk deelaspect van de regresproblematiek in concernverhoudingen, namelijk de vaststelling van de onderlinge draagplicht. De rechtbank vraagt of het voor de onderlinge draagplicht van belang is of de andere (zuster)vennootschap direct of indirect profijt heeft gehad van de lening of het krediet. Daarbij vraagt zij of direct of indirect profijt een omstandigheid is die van belang is voor het antwoord op de vraag wie in de onderlinge verhouding van de vennootschappen de lening of het krediet heeft gebruikt, of te wier beschikking de lening of het krediet is gekomen. Verdere vragen zien op het belang van verschillende omstandigheden die relevant kunnen zijn voor de vraag in hoeverre er sprake is van direct of indirect profijt.
Het antwoord
De prejudiciële vragen hebben betrekking op de onderlinge bijdrageplicht van hoofdelijke schuldenaren zoals opgenomen in artikel 6.10 BW. Volgens art. 6:10 BW moet de hoofdelijke schuldenaar in de schuld en in de kosten bijdragen voor het gedeelte van de schuld dat hem aangaat in zijn onderlinge verhouding tot de andere hoofdelijke schuldenaren. Er zijn volgens de Hoge Raad geen algemene regels hieromtrent te geven. De grootte van ieders bijdrageplicht zal afhangen van wat zij uitdrukkelijk dan wel stilzwijgend zijn overeengekomen. Daarnaast kunnen ook beginselen van ongerechtvaardigde verrijking een rol spelen. Indien echter geen enkele van de aangegeven omstandigheden uitsluitsel geeft is een draagplicht voor gelijke delen ook de aangewezen oplossing.
De Hoge Raad verwijst eerst terug naar haar eerdere arrest; Janssen q.q./JVS Beheer. Hier heeft zij overwogen dat indien binnen een concern geen draagplichtafspraken zijn overeengekomen of indien die geen soelaas bieden, gekeken moet worden naar wie de schuld aangaat, alsmede wie de lening of het krediet heeft gebruikt, of te wiens beschikking de lening of het krediet is gekomen. Daarnaast moeten de overige relevante omstandigheden van het geval mee worden gewogen.
De Hoge Raad overweegt dat bij antwoord op de vraag wie de schuld aangaat, betekenis kan toekomen aan het feit dat de andere (zuster)vennootschap direct of indirect profijt heeft gehad van de lening of het krediet. Op de vragen die zien op het belang van verschillende omstandigheden die relevant kunnen zijn voor de vraag in hoeverre er sprake is van direct of indirect profijt, antwoord de Hoge Raad dat al deze omstandigheden van het geval mogen worden betrokken in de rechterlijke oordeelsvorming over de draagplichtverdeling. Het is aan de rechter om te bepalen welke betekenis en welk gewicht toekomt aan die feiten en omstandigheden.
Praktijk
We hebben gezien dat de Hoge Raad een aantal aanknopingspunten heeft gegeven om de hoogte van ieders bijdrageplicht vast te stellen. Het belangrijkste aanknopingspunt is en blijft de contractuele afspraak tussen de hoofdelijk aansprakelijke vennootschappen. In de praktijk is het raadzaam om bij de totstandkoming van de overeenkomst hier aandacht aan te besteden en stil te staan bij deze kwestie. Deze overeenkomst zal een eerste aanknopingspunt zijn bij het bepalen van de rechtsverhouding tussen de partijen.